ما قصد داریم در این مقاله انواع روانشناسی بالینی را به شما عزیزان معرفی کنیم تا در صورت نیاز از آن ها استفاده نمایید. مشکلات روحی و روانی در طول زندگی افراد ظاهر می شوند و ماه ها یا حتی سال ها زمان لازم است تا فرد دچار چنین مشکلات و اختلالاتی شود. همانطور که می دانید اولین قدم در مواجهه با مشکلات و اختلالات روحی و روانی، بررسی و شناخت دقیق مشکلات است. این کار در چارچوب روانشناسی بالینی و توسط پزشک متخصص انجام می شود که از طریق آن می توان مشکلات عاطفی، روانی و شخصیتی را تشخیص داد و در نهایت درمان را آغاز کرد. ممنون می شویم ما را تا پایان این مقاله همراهی کنید.
روانشناسی بالینی چیست؟
از گذشته تا کنون همه افراد از سنین پایین به دلایل مختلف از جمله شرایط خانوادگی و جامعه در خود با یک سری مشکلات و نکات حل نشده مواجه می شوند و با بالا رفتن سن این مشکلات ریشه دوانده و می تواند تمام ابعاد زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. روانشناسی بالینی شاخه ای از علم روانشناسی است که به بررسی ریشه مشکلات و اختلالات در هر فرد می پردازد.
روانشناسی بالینی علمی است که به مطالعه رفتار و ذهن انسان می پردازد و به عبارت ساده تر می توان گفت روانشناسی بالینی علمی است که به بررسی و درمان مشکلات روانی می پردازد. آشنایی با علم روانشناسی و شاخه های مختلف آن می تواند به سلامت روحی و حتی جسمی افراد کمک کند. همانطور که گفته شد در علم روانشناسی شاخه های زیادی وجود دارد که روانشناسی بالینی یکی از شاخه های مهم و پرکاربرد آن است.
لازم است بدانید که روانشناسی بالینی گسترده ترین رشته در بین رشته های روانشناسی محسوب می شود. روانشناسی بالینی شاخه ای از روانشناسی است که به شناخت و درمان اختلالات روانی، روانی و شخصیتی می پردازد. در این شاخه از روانشناسی ابتدا ریشه مشکلات را می شناسیم و سپس با توجه به راهکارهای علمی به درمان آن می پردازیم. لازم به ذکر است که اکثر مشکلات روحی و روانی دارای پیچیدگی های ساختاری خاصی هستند، بنابراین تحلیل آن ها باید به صورت تخصصی و جامع توسط پزشک متخصص انجام شود تا شرایط مناسب برای درمان فراهم شود.
روانشناسی بالینی یکی از پرطرفدارترین زیرشاخه های روانشناسی است و شامل استفاده از نظریه ها، اصول و روش های روانشناسی برای ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات روانی و سایر رفتارهای نامناسب می باشد و این ها شامل طیف گسترده ای از شرایط مانند افسردگی، اضطراب، سوء مصرف مواد، اختلال عملکرد جنسی، اعتیاد، اختلالات اشتها و رفتارهای پرخاشگرانه است. روانشناسان بالینی نیز به منظور پیش بینی و پیشگیری از ناسازگاری، علل رفتارهای نابهنجار را مطالعه می کنند و در نهایت به افراد کمک می کنند تا به زندگی عادی خود بازگردد.
انواع روانشناسی بالینی
روانشناسی بالینی انواع مختلفی دارد که در ادامه مقاله به بررسی آن ها پرداخته ایم:
روانشناس سلامت رفتار: روانشناس سلامت رفتار یکی از شاخه های روانشناسی بالینی است که در آن درمانگر با بیماران خود در محیط های فردی و گروهی همکاری می کند تا به آن ها کمک کند بر مشکلات رفتاری مانند اعتیاد غلبه کنند. این بدان معنی است که وظیفه متخصص فقط در قالب مشاوره روانشناختی نیست، بلکه از نزدیک به مراجع در یادگیری محرک ها و یادگیری مهارت های مقابله ای کمک می کند. هدف اصلی روانشناس سلامت رفتار این است، کمک می کند فردی که نیاز به درمان دارد زندگی سالم تری داشته باشد.
مسئول پرونده های بالینی: روانشناسان با تجربه و دانش کافی می توانند به عنوان مدیر پرونده بالینی در مراکز درمانی و بهترین کلینیک روانشناسی بالینی در تهران فعالیت کنند. در این شرایط، متخصصان معمولا مسئولیت مدیریت بیماران با نیازهای متنوع را بر عهده خواهند گرفت. وظیفه یک متخصص در این زمینه حفظ تماس دوره ای با هر بیمار، نظارت بر وضعیت و اطمینان از شرایط مناسب وی است.
روانشناس کودک: روانشناسی کودک یکی از پرطرفدارترین شاخه های روانشناسی بالینی است. درمانگر در این زمینه می تواند با داشتن شرایط لازم به عنوان روانشناس کودک در مدارس، مراکز درمانی سرپایی، بیمارستان های روانپزشکی، کلینیک ها و آزمایشگاه های تحقیقاتی فعالیت کند. وظایف اصلی متخصصان در این زمینه شامل آموزش به کودکان و نوجوانان در زمینه مهارت های ارتباطی و مقابله ای سالم، آموزش و بهبود مهارت های یادگیری دانش آموزان و همچنین ارائه راهنمایی و مشاوره در دبیرستان و دانشگاه، تغییر افکار بی اثر، مخرب و خطرناک و ارائه الگوهای ذهنی، رفتاری و عاطفی مناسب است.
استاد دانشگاه در رشته روانشناسی بالینی: کسانی که از آموزه های روانشناسی بالینی لذت می برند، می توانند به عنوان استاد دانشگاه این رشته را دنبال کنند. البته فعالیت در این زمینه نیازمند تلاش و آموزش مستمر در دو حوزه نظری و عملی است.
روانشناس پزشکی: در این شاخه از روانشناسی بالینی، فرد به عنوان روانشناس با بیمارانی کار می کند که عملکرد فیزیولوژیکی آن ها معیوب بوده و بر رفتار آن ها تأثیر منفی می گذارد. این بدان معنی است که کارشناسان موضوعاتی مانند پیشگیری از بیماری و انتخاب سبک زندگی سالم را در چارچوب رویکرد روانشناسی بالینی بررسی می کنند. به عنوان مثال، اگر بیمار از سردردهای مداوم و شدید شکایت داشته باشد، روانشناس پزشکی سعی می کند رفتارهایی را که ممکن است باعث سردرد شود را شناسایی کرده و راه حل هایی را برای بهبود آن پیشنهاد دهد.
کارشناس ارزیابی روانشناسی: روانشناس بالینی می تواند روان سنجی باشد، یعنی فردی که در آزمون های مختلف روانشناسی مهارت دارد و می تواند از این ابزارها برای سنجش ویژگی های شخصیتی مختلف و سایر متغیرها استفاده کند. این متخصصان به همراه روانشناسان مشاور و روانپزشکان در فرآیند تشخیص و درمان مراجعان کمک می کنند.
مددکار اجتماعی سلامت روان: مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی برای تبدیل شدن به یک مددکار اجتماعی سلامت روان کافی است. در این مرحله وظایف اصلی روانشناس بالینی ارائه خدمات و منابع مشاوره ای تحت نظر روانشناس یا روانپزشک به مراجعان یا بیماران خواهد بود.
رویکردهای روانشناسی بالینی
در زمینه روانشناسی، روانشناسان بالینی به عنوان روان درمانگر فعالیت می کنند. درمانگران بیماری ها را با استفاده از روش های درمانی مختلف درمان می کنند و رویکردهای روانشناسی بالینی مختلفی را استفاده می کنند که عبارتنداز:
رویکرد شناختی رفتاری: یکی از رویکردهای روانشناسی بالینی، دیدگاه شناختی- رفتاری است. این نوع رویکرد از مکاتب فکری رفتاری و شناختی تشکیل شده است. در رویکرد شناختی-رفتاری، روان درمانگران با استفاده از مکتب رفتاری و شناختی، تأثیر متقابل رفتارها، احساسات و افکار بیمار را بررسی می کنند. در درمان شناختی-رفتاری سعی می شود تا باورها، افکار و رفتارهایی را که اساس پریشانی روانی هستند، تغییر داده شوند.
رویکرد روان پویایی: دیدگاه روان پویشی تحت تأثیر زیگموند فروید شکل گرفت. فروید معتقد بود که رفتار انسان تحت تأثیر ناخودآگاه شکل می گیرد. روانشناسانی که از رویکرد روانکاوی یا روان پویشی برای درمان استفاده می کنند، از انجمن سوء استفاده برای بررسی انگیزه های زمینه ای و ناخودآگاه بیمار استفاده می کنند.
رویکرد انسان گرایانه: رویکرد انسان گرایانه توسط دو دانشمند انسان گرا به نام های کارل راجرز و آبراهام مزلو توسعه داده شد. در این رویکرد نگاه روانشناس به بیمار کلی و مبتنی بر اصولی مانند ساختن خود واقعی است.
بهتر است بدانید که روانشناسان بالینی به عنوان روان درمانگر در زمینه روانشناسی فعالیت می کنند، معمولاً هنگام کار با بیماران از روش های درمانی مختلفی استفاده می کنند، در حالی که برخی از پزشکان بر یک دیدگاه درمانی بسیار خاص تمرکز دارند.
ویژگی های بهترین روانشناس بالینی
بهترین روانشناس بالینی دارای ویژگی های مثبت زیر است:
روابط عمومی: بهترین روانشناس بالینی باید شنونده خوبی باشد، یعنی کسی که بتواند به صحبت های مراجعان خود با دقت و تمرکز گوش دهد و معنی یا موضوعی که پشت کلمات و نشانه های غیرکلامی آن ها وجود دارد را تشخیص دهد، مانند تماس چشمی و زبان بدن. بهتر است تا روانشناس بالینی بتواند دانش، شفقت و گزینه های درمانی خود را به مراجعین خود منتقل کنید. لحن صحبت، جمله بندی و انتخاب کلمات روانشناس عوامل مهمی در نحوه ارتباط کلامی آن ها محسوب می شود.
کنجکاو بودن: روانشناسان بالینی می خواهند بفهمند چه چیزی افراد را بیمار می کند. هر بیماری شرایط متفاوتی دارد و درک چگونگی کمک به هر فرد همیشه آسان نیست. اغلب ارزیابی اولیه، اولین فرصت برای ارزیابی وضعیت است، بنابراین روانشناسان بالینی باید بتوانند سؤالات مناسبی بپرسند و خط سؤال را ادامه دهند تا به بهترین راه حل درمانی برای آن فرد برسند.
خلاق بودن: از آن جایی که هر بیمار چالش جدید و متفاوتی را ارائه می دهد، لازم است روانشناسان بالینی ذهن خلاقی داشته باشند. آن ها مسئول ارائه راه حل ها، تکنیک ها و پیشنهادات جدید برای بهبود کیفیت زندگی مراجعین خود هستید.
نشان دادن همدلی: یک درمانگر باید بتواند محیطی را برای بیمار خود فراهم کند که اهمیت، درک و انرژی مثبت را انتقال دهد. درمانگر باید بتواند به استقلال و مسئولیت شخصی بیمار خود احترام بگذارید و در عین حال به عنوان یک نیروی راهنما و اطمینان بخش برای سلامت و بهبودی او عمل کند. باید بتواند خود را جای او بگذارید و باید بیمار خود را همانطور که هست بپذیرید و بی قید و شرط از او حمایت کنید.
با انگیزه بودن: لازم است روانشناس بالینی از مبانی نظری، بالینی و تجربی رشته خود آگاهی کامل داشته باشد. کسب این دانش مستلزم آموزش تخصصی قابل توجه و همچنین کار میدانی و آموزش است. هنگامی که یک روانشناس بالینی شروع به کار می کند، ساعت های طولانی آزمایش، انبوهی از کاغذ ها، زمینه ای که همیشه در حال تغییر است و عوامل استرس زا به وجود خواهد آمد که در این صورن با انگیزه بودن به درمانگر کمک می کند تا عوارض ذهنی و عاطفی خود را تحمل کنند.
روش های درمانی در روانشناسی بالینی
روش های درمانی گوناگونی در زمینه روانشناسی بالینی وجود دارد و شامل موارد زیر می شود:
گروه درمانی: در برخی موارد با افرادی مواجه هستیم که از یک مشکل رنج می برند. در چنین شرایطی متخصص بالینی با برگزاری جلسات گروهی این افراد را گرد هم می آورد و به عنوان سرپرست گروه در جلسه شرکت می کند. در این جلسات افراد متوجه می شوند که تنها آن ها نیستند که این مشکل را دارند، بلکه بسیاری دیگر نیز در زندگی خود از چنین مشکلی رنج می برند. شرکت کنندگان در جلسات گروهی علاوه بر دریافت مشاوره علمی از روانشناس بالینی، از تجربیات دیگران نیز برای حل مشکلات خود استفاده می کنند.
نوروفیدبک: این روش درمانی که توسط بهترین دکتر روان درمانی در تهران انجام می شود، جدیدتر از سایر روش های موجود است. در این روش روانشناس بالینی امواج مغزی فرد را با کمک دستگاه های مناسب بررسی می کند و با ارائه تکنیک ها و تمرینات منظم و متفاوت باعث ایجاد تغییراتی در رفتار و عملکرد فرد می شود. نوروفیدبک برای درمان کودکان، نوجوانان و بزرگسالان استفاده می شود و مدت زمان مشخصی ندارد.
درمان شناختی-رفتاری: روانشناسان بالینی با استفاده از روش CBT ابتدا تمامی رفتارهای دردسرساز فرد و همچنین افکاری که از طرق مختلف فرد را آزار می دهند را شناسایی و طبقه بندی می کنند و در مرحله بعد به فرد کمک می کنند تا تشخیص دهد این افکار واقعی هستند یا خیر و در نهایت، به بیمار کمک می کنند تا آن افکار و رفتارها را تغییر دهند.
کلام آخر
یکی از تخصص های روانشناسی که نقش مهمی در ارائه مراقبت های سلامت روانی و رفتاری برای انسان دارد، روانشناسی بالینی است. به عبارت دیگر روانشناسی بالینی به عنوان شاخه ای از علم روانشناسی حاصل ترکیب علم، دانش بالینی و نظریه است. هدف روانشناسی بالینی درک، کاهش و پیشگیری از اختلالات شناختی، رشد فردی و ارتقای رفاه ذهن است و افراد مبتلا به پریشانی روانی و بیماری های روانی را ارزیابی، تشخیص و درمان می کنند. روانشناسان بالینی همچنین روان درمانی ارائه می دهند و برنامه های درمانی را توسعه می بخشند.
از شما عزیزان سپاس گزاریم که ما را تا انتهای این مقاله همراهی کردید، این سایت سعی بر این داشته تا شما را با انواع روانشناسی بالینی آشنا کند. امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید واقع شده باشد، در صورت داشتن هر گونه پیشنهاد و انتقاد می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.
