ما در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع اختلالات اضطرابی بپردازیم، که مردم زیادی در سراسر جهان به آن ها مبتلا می شوند. داشتن دغدغه های روزانه، داشتن مشکلات مالی، ترس از دست دادن اطرافیان، غم سوگواری عزیزان همه و همه ممکن است اتفاقات بسیار ناراحت کننده ای باشند که سبب ایجاد استرس و اضطراب فراوان در وجود هر فردی شود. اما مهم این است که ما چگونه بتوانیم اختلالات اضطرابی خود را کنترل کنیم و نگذاریم که آن ها آسیب های زیادی را به بدن ما وارد کنند؟ داشتن استرس و اضطراب ساعتی لازمه زندگی هر فردی است و نمی توان آن را به طور کامل از وجود افراد پاک کرد، به همین دلیل توصیه می شود برای مشاهده راه های کنترل اضطراب به ادامه مطلب مراجعه کنید.
اختلال اضطرابی چیست؟
اختلالات اضطرابی عموماً اختلالاتی هستند که تجربه ای مزمن و شدید تر از احساس ترس و استرس را رقم می زنند، افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی احساس ترس زیادی نسبت به موارد و اتفاقات اطراف خود و یا اتفاقات آینده دارند. آن ها در واکنش به رویدادهایی که هم اکنون در حال رخ دادن است ترس دارند و این مسئله به شدت روی عملکرد آن ها تاثیر می گذارد. همانطور که می دانید داشتن ترس و اضطراب می تواند عملکرد ما را بسیار کمتر از شرایط عادی کند. زیرا در این شرایط مغز ما دائما به حفظ حیات بدن توجه می کند و به دلیل ترس خود حیات زندگی را در خطر می داند.
لازم است برای آرام کردن ذهن خود راه هایی را یاد بگیریم تا بتوانیم از بروز اختلالات اضطرابی در وجودمان جلوگیری کنیم، اختلال اضطراب به استثنای اختلال مصرف مواد مخدر یکی از شایع ترین اختلالات روانی است و تقریباً ۲۸ درصد از انسان ها در طول عمرشان یک بار دچار اختلال اضطرابی می شوند. شیوع این بیماری در بین افراد ۳۰ الی ۴۴ سال است، در مرحله دوم نوجوانان زیادی به این بیماری مبتلا می شوند، زیرا آن ها در دوره تغییر و دگرگونی های زیادی هستند و نگرانی های زیادی درباره آینده خود دارند. آن ها در اوج هورمون های بلوغ و جنسی خود هستند و دائما احساس بی قراری و آشفتگی دارند.
البته پس از این دوره به دلیل تغییرات طبیعی، اختلال اضطرابی به احتمال زیاد برطرف می شود و سپس در سنین بین ۳۰ الی ۴۴ سالگی نحوه فعالیت های ذهنی و رفتاری انسان است که این اختلال را نیز به اوج خود می رساند، زیرا دغدغه هایی که افراد در زندگی خود درست می کنند در این دوره بسیار جدی تر و مسئولیت های آن ها بیشتر می شود.
تاریخچه اختلالات اضطرابی
به طور خلاصه، اختلالات اضطرابی از اختلالات روانشناختی هستند که با تجربه های ناخوشایند و مزاحم درباره نگرانی ها و استرس های زیاد مشخص می شوند. این اختلالات می توانند تأثیرات منفی بر روابط، کارآمدی و کیفیت زندگی فرد داشته باشند. اختلالات اضطرابی در طول تاریخ به عنوان موضوعی مهم مطرح بوده اند و در ادبیات و فرهنگ مختلف قابل تشخیص است. با این حال، تشخیص و تفسیر این اختلالات تا زمان های نزدیک برای پژوهشگران و متخصصان حوزه بهداشت روانی موضوعی پیچیده بوده است.
در دهه های اخیر، تحقیقات بیشتری در زمینه اختلالات اضطرابی انجام شده است. اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که عوامل ژنتیکی، شیمیایی مغزی، محیطی و رویدادهای زندگی می توانند در بروز و توسعه این اختلالات نقش داشته باشند. اختلالات اضطرابی شامل اختلالاتی مانند اختلال اضطراب عمومی، اختلال ترس و وسواس، اختلال ترس اجتماعی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال وسواس‌گرایشی-کم‌کم و اختلال ترس از ترک مواد می شوند.
نشانه های اختلالات اضطرابی
در ادامه، برخی از نشانه ها و علائم شایع اختلالات اضطرابی را با هم بررسی می کنیم. لطفاً توجه داشته باشید که این فقط یک متن خلاصه است و در صورت بروز هر یک از این نشانه ها، بهتر است به متخصصین بهداشت روانی مراجعه کنید:
- نگرانی و استرس مداوم: تجربه نگرانی، ناامنی و استرس بیش از حد در مورد موارد روزمره، احتمالی و غیر معقول می باشد.
- خود کنترلی نا کامل: دشواری در کنترل و مدیریت احساسات و واکنش ها، مانند اضطراب زیاد، خشم یا اشتیاق زیاد.
- عصبانیت و تحریک زیاد: افزایش قابل توجه در سطح تحریک، راهبردهای ناکارآمد برای مقابله با تنش ها، عصبانیت آسان و افزایش رویدادهای خطرناک.
- مشکلات خواب: دشواری در خوابیدن، خواب غیر عمیق و زمان بیدار شدن زودهنگام با حالت نگرانی.
- اضطراب جسمانی: علائم فیزیکی اضطراب از جمله لرزش، تپش قلب، تنگی نفس، عرق ریزی، درد شکم و سرفه بیشتر.
- نگرانی مداوم درباره سلامتی: تمایل به پیگیری مداوم و نگرانی درباره وضعیت جسمی و احساس نا سالمی.
- تغییرات رفتاری: تغییر در الگوهای رفتاری مانند ترک تماس با دوستان، اجتناب از فعالیت های معمول یا ترک کارهای روزمره.
- مشکلات تمرکز و حافظه: دشواری در تمرکز و تماس طولانی مدت، فراموشی های مکرر و دشواری در انجام وظایف روزمره.
- تغییرات فیزیکی: تغییرات در شکل بدن، از دست دادن وزن، مشکلات گوارشی، سردرد و عضله ای و مشکلات پوستی.
- اجتناب از مواجهه: اجتناب از مواجهه با موقعیت ها یا شرایطی که احتمالاً اضطراب را افزایش می دهند.
اگر هر یک از این نشانه ها را در خود یا در دیگران مشاهده می کنید و احساس می کنید که این نشانه ها زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار می دهند، بهتر است با متخصصین بهداشت روانی مشورت کنید تا ارزیابی دقیقی از وضعیت شما انجام شود و درمان مناسب برای شما تجویز شود.
علل اختلالات اضطرابی اختلال
به طور کلی، علت اختلالات اضطرابی یک ترکیب پیچیده از عوامل ژنتیکی، محیطی و نوروشیمیایی است. شناختن دلیل این اختلال می تواند به فرایند ریشه یابی و درمان هر چه بهتر این بیماری کمک کند. به همین دلیل در ادامه، به برخی از علل متداول اختلالات اضطرابی اشاره خواهم کرد. لطفاً توجه داشته باشید که هر فرد و شرایطی ممکن است متفاوت باشد و عوامل علت زایی نیز ممکن است در هر فرد متفاوت باشد:
- عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی می توانند نقش مهمی در ایجاد اختلالات اضطرابی داشته باشند. وجود تاریخچه خانوادگی از اختلالات اضطرابی می تواند بر احتمال بروز این اختلالات در فرد تأثیرگذار باشد.
- تجربیات و رویدادهای زندگی: رویدادهای زندگی ناگوار مانند تجربه های ترسناک، ترک یا از دست دادن عزیزان، تحمیل خشم یا تهدیدهای مستمر می توانند علل اختلالات اضطرابی باشند.
- مشکلات شیمیایی مغزی: نقص در سیستم های شیمیایی مغزی، به خصوص نوروترانسمیترها مانند سروتونین و گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA)، می تواند علت اختلالات اضطرابی باشد.
- اختلالات مرتبط با سلامتی: برخی اختلالات فیزیکی مانند بیماری های قلبی، تیروئید، نارسایی تنفسی، درد مزمن و بیماری های عصبی می توانند علت اختلالات اضطرابی باشند.
- استفاده از مواد مخدر: مصرف مواد مخدر مانند الکل و مواد مخدر می تواند علت اختلالات اضطرابی باشد یا اینکه این اختلالات را تشدید کند.
- مشکلات رفتاری و اجتماعی: استرس مداوم، مشکلات روابطی، فشارهای اجتماعی و ناتوانی در مدیریت استرس و احساسات می توانند عواملی باشند که به اختلالات اضطرابی منجر شوند.
توجه داشته باشید که این فقط برخی از عوامل علت زایی ممکن هستند و هر فرد می تواند عوامل خاص خود را داشته باشد. مشاوره حرفه ای از متخصصین بهداشت روانی می تواند به شناسایی علل دقیق و برنامه ریزی درمانی مناسب کمک کند. در صورت داشتن شک و تردید درباره وجود علائم این اختلال حتما به یک فرد متخصص در این زمینه مراجعه نمایید.
آشنایی با انواع اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی انواع زیادی دارند که ممکن است هر کدام از آن ها به نحوی زندگی فرد مبتلا را تحت تاثیر خود قرار بدهند. به همین دلیل در ادامه به برخی از انواع اختلالات اضطرابی و توضیحاتی کوتاه درباره هر کدام اشاره خواهم کرد:
اختلال اضطراب عمومی (Generalized Anxiety Disorder – GAD): در این اختلال، فرد تجربه نگرانی، استرس و اضطراب مداوم در مورد مسائل روزمره و آینده را تجربه می‌کند. او ممکن است بدون دلیل خاص نگرانی کند و نتواند از این حالت خارج شود.
اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder): این اختلال به میزان بالایی از نگرانی و ترس نسبت به مواقع اجتماعی مانند سخنرانی در جمع یا تعاملات اجتماعی نزدیک مرتبط است. فرد ممکن است از شرکت در رویدادهای اجتماعی خودداری کند و نگران شده و ترس داشته باشد و او بر نظر منفی دیگران تمرکز کند.
اختلال وسواسی-اجباری (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD): در این اختلال، فرد تجربه افکار مشتاقانه و تکراری را تجربه می کند و برای کاهش ناراحتی این افکار، رفتارهای مکرر و تکراری انجام می دهد. مثال هایی از این اختلال شامل شستن دست ها به طور مکرر یا بررسی های مکرر درباره قفل کردن درها می باشد.
اختلال ترس واکنشی (Phobia): این اختلال به ترس شدید و غیر متناسب از موارد خاصی مانند حشرات، ارتفاع، خفاش و … اشاره دارد. فرد ممکن است در مواجهه با شرایطی که موجب ترسش می شود، واکنش های فزاینده شامل تعریق، تنگی نفس و تپش قلب داشته باشد.
اختلال ترس واکنشی به جایگاه جدا شدن (Separation Anxiety Disorder): این اختلال به نگرانی و ترس بیش از حد از جدا شدن از افراد نزدیک مانند خانواده یا افراد مرتبط اشاره دارد. ممکن است فرد در نیاز به پیوستگی مداوم به شخص دیگر و نتواند به تنهایی باشد تجربه نکردن ترس و نگرانی داشته باشد.
این تنها چند مثال از انواع اختلالات اضطرابی هستند و هر یک از این اختلالات می توانند تجربه ها و نیازهای متفاوتی داشته باشند. درمان این اختلالات ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، درمان دارویی و ترکیبی از این دو باشد. برای تشخیص دقیق و تعیین نوع درمان مناسب، مراجعه به یک متخصص بهداشت روانی توصیه می شود.
درمان اختلالات اضطرابی
در نهایت درمان اختلالات اضطرابی مهم ترین بخش در مواجهه با این بیماری به نظر می رسد. درمان اختلالات اضطرابی به شدت و نوع اختلال متغیر است و ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، درمان دارویی یا ترکیبی از این دو باشد. در زیر به برخی از روش های درمانی اختلالات اضطرابی اشاره خواهم کرد:
- مشاوره روانشناختی: مشاوره روانشناختی، به عنوان یک روش درمانی مؤثر، به فرد کمک می کند تا الگو ها و باورهای ناکارآمد خود را شناسایی کند و راه هایی برای مدیریت اضطراب را یاد بگیرد. روش های مشاوره می تواند شامل مشاوره شناختی رفتاری (CBT)، مشاوره روان پویا و مشاوره گروهی باشد.
- درمان دارویی: در برخی موارد، استفاده از داروها می تواند به کنترل اختلالات اضطرابی کمک کند. نوع دارو و مقدار مصرف آن به تشخیص و توصیه پزشک بستگی دارد. معمولاً داروها از دسته آنتی اضطرابی ها، آنتی استرس و ضد افسردگی معروف به SSRI و SNRI تجویز می شوند.
- ترکیب درمانی: در برخی موارد، استفاده از ترکیب درمانی مشاوره روانشناختی و داروها می تواند نتایج بهتری برای درمان اختلالات اضطرابی داشته باشد. این روش به شدت و نوع اختلال بستگی دارد و برای هر فرد به طور جداگانه تعیین می شود.
- مدیریت استرس و آموزش مهارت های مقابله: آموزش مهارت های مقابله با استرس و مدیریت اضطراب می تواند به فرد کمک کند تا بازتاب های بدنی و ذهنی اضطراب را کاهش دهد. روش های تنفس عمیق، مراقبه، تمرینات ریلکساسیون، ورزش، خواب به موقع و تغذیه سالم از جمله مهارت های مورد آموزش قرار می گیرند.
- تغییر سبک زندگی: سبک زندگی سالم، اهمیت بسیاری در مدیریت اختلالات اضطرابی دارد. رعایت تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و کاهش مصرف مواد محرک می تواند بهبود قابل توجهی در کاهش اضطراب داشته باشد.
مهم است که درمان اختلالات اضطرابی توسط یک تیم درمانی متخصص و تحت نظر یک متخصص بهداشت روانی انجام شود. همچنین، صبر و پیوستگی در طول فرآیند درمان نیز بسیار مهم است. هر فرد ممکن است به روش ها و درمان های مختلف نیاز داشته باشد، بنابراین همکاری با یک تیم درمانی مناسب و تعیین برنامه های درمانی شخصی بسیار حائز اهمیت است.
کلام آخر
این سایت همواره در تلاش است تا با انتشار آگاهی های خود قدمی هرچند کوچک در افزایش سطح سلامت روانی جامعه خود بردارد، به همین دلیل در این مطلب به معرفی انواع اختلالات اضطرابی پرداختیم و آن ها را با یکدیگر بررسی کردیم. امیدوارم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد، در صورت داشتن هر گونه انتقادات و پیشنهادات آن را در انتهای این صفحه با ما در میان بگذارید.
