ما در این مطلب قصد داریم به معرفی یکی دیگر از اختلالات عصبی به نام پانیک عصبی بپردازیم، پانیک یا همان حمله عصبی اتفاقی است که ممکن است در طول زندگی بیشتر افراد برای آن ها اتفاق افتاده باشد. به عنوان نمونه در مواجهه با اخبار بسیار غمگین کننده در ایام سوگواری شدید یا در زمان هیجانات و اضطراب های کنترل نشده برای افراد اتفاق بیفتد. تجربه کردن حملات عصبی یا همان پانیک عصبی ممکن است با احساس مرگ قریب الوقوعی همراه باشد، به همین دلیل ممکن است افرادی که آن را تجربه می‌کنند ترس شدیدی از این حملات عصبی داشته باشند. البته این ترس می‌تواند به افزایش تعداد حملات عصبی در طول روز و در طول سال کمک کند. به همین دلیل لازم است با علائم و راه های درمان آن بیشتر آشنا باشید، برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
پانیک عصبی چیست؟
پانیک عصبی در واقع از برانگیختگی فیزیولوژیکی که به صورت ناگهانی رخ می دهد و در پاسخ به رویارویی با یک اتفاق یا وضعیت وحشتناک به وجود می آید. این حملات عصبی یکی از بدترین و وحشتناک ترین تجربه هایی هستند که هر فردی ممکن است در زندگی خود احساس کند. اولین حمله عصبی معمولاً در اثر یک اتفاق بسیار دلخراش و یا احساس اضطراب و تنهایی و ترس شدید اتفاق می افتد، گاهی هم حمله عصبی در خواب اتفاق می‌افتد با این که بسیار نادر است اما می‌تواند منجر به بیدار شدن ناگهانی فرد و در موارد مزمن منجر به سکته ناقص افراد شود. در صورتی که این اتفاق در خواب برای فرد اتفاق بیفتد ممکن است تا مدت ها قبل از خواب احساس استرس و اضطراب داشته باشد که همین عوامل دلیل می شود که علائم پانیک به بدن برگردد و دوباره احتمال وقوع آن بیشتر می شود. متاسفانه در بیشتر مواقعی که برای فرد حمله عصبی اتفاق می‌افتد علائم پانیک با وجود استرس و اضطرابی که فرد برای تکرار مجدد آن دارد مکرراً رخ می دهند و عود می کنند.
علائم جسمانی حمله عصبی
این اختلال نیز مانند سایر اختلالات روانی علائم و نشانه هایی دارد که ممکن است فرد را از وجود خود باخبر کند، در واقع شما با دقت بیشتر به بدن خود می توانید این علائم را احساس کنید و در صورت مبتلا بودن به این علائم باید به یک متخصص مغز و اعصاب و یا روانشناس و روانپزشک متخصص مراجعه کنید تا از بروز شدت در این بیماری جلوگیری کنید. برخی از علائم پانیک عصبی عبارتند از:
- بالا رفتن ضربان قلب
- احساس فشار در قفسه سینه
- کوتاه شدن میزان تنفس
- احساس خفگی
- تنگی نفس
- تعریق زیاد
- لرزش دست و پا و یا سایر اندام های بدن
- گزگز و مورمور شدن دست و پا یا سایر قسمت های بدن
- سردرد و سرگیجه
- احساس سبکی و سنگینی بیش از حد سر
- حالت تهوع یا ناراحتی معده
- احساس گرگرفتگی و یا گرمی بیش از حد
همه این ها علائمی هستند که ممکن است خبر دهنده از حضور یک نوع پانیک عصبی در بدن شما باشد، به همین دلیل لازم است به بدن خود همواره توجه ویژه‌ای داشته باشید تا در صورت بروز بیماری و هرگونه علائم غیر طبیعی بتوانید به راحتی متوجه آن شوید. مهم است که در موقع مناسب درمان به پزشک مراجعه کنید، زیرا بسیاری از اوقات با درمان هایی که دیرتر از وقت طلایی انجام می شود فرد نمی تواند سلامت خود را به طور کلی باز یابد، در این صورت علائم و مدت درمان او بسیار طولانی می شود.
احساس حملات عصبی
اگر شما تا به حال با کسانی که عصبی داشته اند رو به رو نشده اید، ممکن است برای شما سوال به نظر برسد که افرادی که در این حالت هستند عموما چه احساسی را در وجود خود حس می کنند؟ و حالت آن ها در هنگام رخ دادن حملات پانیک های عصبی چگونه است؟ برای درک بهتر بیماران در این زمینه در ادامه این مطلب برای شما مواردی را ذکر کرده ایم که می تواند شبیه ساز لحظه ای باشد که فرد دچار حمله عصبی میشود.
احساس غیر واقعی بودن یا جدا شدن از بدن خود، تمایل شدید افراد برای فرار از موقعیت و ترس از دیوانه شدن و از دست دادن کنترل پس از مردن یا انجام عملی که از کنترل فرد خارج باشد. در واقع افرادی که پانیک عصبی را تجربه کرده اند عموماً بر این باور هستند که این احساس مانند پیچیدن یک مار سمی دور و بدن و دور سینه و گلوی آن هاست. زیرا حملات عصبی آن ها با احساس تنگی نفس و خفگی همراه میشود و داشتن ترس شدید از مردن که در این لحظه دارند می تواند شبیه ساز احساس حمله عصبی در آن لحظه باشد.
پانیک عصبی به چه دلیل ایجاد می شود؟
حملات عصبی بسیار وحشتناک و ترسناک و ناخوشایند هستند، اما عملاً خطرناک نیستند. پانیک های عصبی بر پایه واکنش حمله و فرار پایه ریزی می شوند که مختص همه پستانداران از جمله انسان نیز هستند. آن ها زمانی که در معرض خطری تهدید کننده قرار می گیرند و که ممکن است حیات او را از او بگیرد فرار می کند و یا به منبع خطر حمله می‌کند. این لازمه بقای هر حیوانی است فرض کنید اتومبیل شما روی ریل راه آهن خاموش می شود، همچنین قطاری همزمان در حال نزدیک شدن به شماست در این حالت شما ترشح آدرنالین خواهید داشت که به واسطه آن وحشتی شما را فرا می گیرد، شما تمام سعی خود را خواهید کرد که از موقعیت به وجود آمده فرار کنید و این فرار در بدن برای شما تغییراتی ایجاد می‌کند:
- بالا رفتن ضربان قلب
- افزایش شدت تنفس
- سفت شدن عضلات بدن
- انقباض عروق
- کم شدن جریان خون به دست ها و پاها
- بالا رفتن جریان خون در عضلات
- آزادسازی قند های ذخیره شده و افتادن آن ها به جریان خون
- افزایش میزان تعریق
شاید برای شما سوال باشد که چرا بدن نسبت به این شرایط این واکنش‌ها را نشان می دهد؟ باید گفت تمام این اتفاقات در جهت این هستند که شما برای فرار از موقعیت به وجود آمده قدرت بیشتری داشته باشید، اگر این واکنش ها به حد کافی شدید و سریع نباشد، ممکن است حیات شما به خطر بیافتد و واکنش های شما با تاخیر رو به رو شود. در صورتی که تاخیر در این شرایط می‌تواند به قیمت جانشان تمام شود. در واقع روانشناسان برای اینکه احساس افرادی که دچار پانیک عصبی میشوند را به درستی درک کنند برای افراد یکسری مسئله طرح می کنند و این مسئله به افراد می گوید که تصور کنید، در لحظه از دست دادن جان خود هستید و در همراه این مسئله ی ناراحتی هایی مانند تپش قلب و احساس خفگی به شما دست می دهد. آیا این احساس به اندازه کافی وحشتناک نیست؟ مبتلایان به پانیک عصبی ممکن است در طول روز چندین بار این احساسات را تجربه کنند، به همین دلیل برخی افراد معتقدند حمله پانیک عصبی وحشتناک ترین بیماری روانی است.
عامل تشدید کننده پانیک عصبی
در واقع همه بیماری ها چه جسمی و روانی در شرایطی اتفاق می افتند که وجود یکسری مواد در بدن و وجود یک سری افکار در ذهن بتواند این حملات را تشدید کند و بیماری را به اوج خود برساند. برای مقابله با بیماری قدم اول این است که بدانید چه چیزی بیماری شما را تشدید می‌کند و به آن قدرت بیشتری می بخشد. به این ترتیب با حذف این عوامل تا حد امکان در زندگی خود می‌توانید از تشدید حمله عصبی جلوگیری کنید، دانشمندان عوامل تشدید کننده این بیماری را به دو دسته تقسیم می کنند، دسته اول علائم استرس زای کلی و دسته دوم علائم استرس زای اختصاصی هستند.
عوامل استرس زای کلی عواملی هستند که باعث شعله ور شدن اختلالات روانپزشکی می شوند، مثل وجود طلاق، ازدواج، مهاجرت، شکست عشقی و سایر اتفاقاتی که ممکن است در طول زندگی یک فرد تجربه بدی را برای او رقم بزند. اینا همه عوامل استرس هایی هستند که باعث رو آمدن اختلال روانپزشکی در افرادی که به آن ها مستعد هستند میشود، طبعاً پانیک عصبی نیز یکی از این بیماری هاست.
دست دوم عواملی هستند که به صورت اختصاصی باعث تشدید و شعله ور شدن حملات عصبی در فرد مبتلا می شود، برای اینکه بتوانیم این عوامل را به درستی شناسایی کنیم باید به مکانیسم پانیک عصبی نگاهی درست داشته باشیم. در حمله پانیک عصبی علائم جسمانی به عنوان سرنخ هایی آغاز میشود، این اختلال عموماً با آغاز کننده به نام ترس همراه است و با ورود به یک سیکل و یا چرخه معیوب شدت این علائم بیشتر شده و میزان وحشت افراد نیز افزایش می یابد. تا بتواند یک حمله عصبی تمام عیار و وحشتناک را برای فرد هم بزند.
نتیجه‌ای که می‌توانیم از این مکانیزم دریافت کنیم، این است که هر عاملی که یک احساس جسمانی مانند ترس را برای فرد به وجود بیاورد می تواند به عنوان یک عامل تهدید کننده برای وقوع مجدد پانیک عصبی در نظر گرفته شود. برای مثال ورزش کردن به این دلیل که سبب افزایش ضربان قلب می شود، مصرف برخی از داروهایی که ممکن است برای فرد عوارض جسمانی داشته باشد و بعضی از خوراکی ها مثل قهوه که ممکن است سیستم سمپاتیک را فعال کند و هر گونه هیجان ممکن است به شروع یا تشدید اختلالاتی مانند پانیک عصبی شود.
درمان پانیک عصبی
خوشبختانه پانیک عصبی یکی از اختلالات روانی است که قابل درمان است و در واقع روانشناسان آن را یکی از کوک پذیرترین فالش های درون روان آدمیزاد می دانند. هیچ کس تا حالا در اثر پانیک عصبی نمرده است و این از اتفاقات خوبی است که ممکن است برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بهترین خبر باشد. بیشتر آدم ها زمانی که این حمله ها به سراغشان می‌آید اورژانس را خبر می کند و خودشان را به سرعت بیمارستان می رسانند، حتی گاهی بعضی از مریض ها پا به فرار می‌گذارند و از موقعیتی که هستند بسیار دور میشوند. بعضی‌ها زیر گریه می زنند و احساسات خود را با علائم بیرونی نمود می دهند، هر چه هست تجربه پانیک عصبی آنقدر وحشتناک و رنج آور است که هیچ کس نمی‌تواند آن را برای یک بار نیز تحمل کند و افرادی که به آن دچار هستند عموما یک مرگ هر روزه را تجربه می کنند.
در برخی موارد برای درمان پانیک عصبی لازم است که فرد بیمار داروهایی را مصرف کند که اگر شدت فرکانس حملاتی زیاد است و در شغل و روابط بین فردی افرادی تاثیر می گذارد از شدت این حملات کاسته شود. لازم است بدانید که مصرف این داروها حتما باید تحت نظر روانپزشک متخصص باشد، در این مورد عموما روانپزشکان از داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی آرامبخش و … برای درمان پانیک عصبی بهره می‌برند. البته همیشه باید به یاد داشته باشید که نگرانی های خود را در خصوص داروها به صورت صمیمانه با پزشکتان در میان بگذارید و درباره علائم و نشانه هایی که ممکن است پس از مصرف دارو احساس کنید پرسش هایی داشته باشید.
پانیک عصبی درمان های غیر دارویی نیز دارد و شما می توانید اگر قصد انجام تغییراتی در سبک زندگی خود را دارید از آن ها استفاده کنید تا بتوانید فرکانس و شدت حملات را بسیار کاهش دهید.
- منظم ساختن و آرام ساختن درون
- برنامه های ورزشی که به صورت آرام و منظم اجرا میشوند
- حذف مواد غذایی که محرک هستند از رژیم غذایی به خصوص کافئین شکر و نیکوتین
- بیان احساسات درونی به خصوص خشم و ناراحتی
- اتخاذ خودگویی و باورهای بنیادی که نگرشی مقبول و صلح آمیز را نسبت به جهان اطراف برای شما به ارمغان می آورد.
این پنج تغییر ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد، اما در بیشتر موارد در درمان پانیک های عصبی بسیار موثر واقع می شود و در واقع سبک زندگی فرد را از سبک زندگی پر استرس و تنش زا دور می کند.
کلام آخر
این سایت همواره در تلاش است تا با انتشار دانسته های خود میان شما مخاطبان گرامی به افزایش سطح سلامت جامعه اطراف خود بپردازد، به همین دلیل در این مطلب به معرفی یکی از اختلالات عصبی بی خطر به نام پانیک عصبی پرداختیم. امیدوارم از مواردی که درباره درمان و داروهای مخصوص این بیماری برایتان مفید واقع شده باشد، ممنونم که ما را تا انتهای این مطلب همراهی کردید. در صورت داشتن هرگونه انتقادات و پیشنهادات می توانید آن را در انتهای این صفحه با ما در میان بگذارید.
