ما قصد داریم در این مقاله مطالبی در مورد اختلال کم توانی ذهنی چیست؟ را به شما دوستان عزیز ارائه دهیم تا در صورت نیاز از آن ها استفاده کرده و مشکلات خود را برطرف نمایید. کم توانی ذهنی نوع خاصی از ناتوانی است و این مشکل به دلیل محدودیت ظرفیت ذهنی ایجاد می شود که این محدودیت ها مراقبت از خود بدون حمایت دیگران را برای فرد دشوار می کند. تخمین زده می شود که از هر 3 نفر یک نفر از کم توانی ذهنی و عقب ماندگی ذهنی رنج می برد. کودکان دارای ناتوانی ذهنی مشکلات قابل توجهی در کارکرد های فکری و رفتارهای انطباقی دارند و همچنین کم توانی ذهنی می تواند خفیف یا شدید باشد. ممنون می شویم ما را تا پایان این مقاله حمایت کنید.
اختلال کم توانی ذهنی چیست؟
کم توانی ذهنی و عقب ماندگی ذهنی اختلالی است که با عملکرد هوشی غیرطبیعی و اختلال در مهارت های مقابله ای مشخص می شود. عقب ماندگی ذهنی از نظر آماری به عنوان عملکرد شناختی معادل دو انحراف معیار کمتر از میانگین برای جمعیت عمومی بر اساس آزمون هوش استاندارد تعریف شده است. سن شروع کم توانی ذهنی زیر 18 سال است و مهارت های مقابله ای به معنای انجام کارهایی است که معمولاً از یک فرد در یک سن خاص انتظار می رود. با اقدامات آموزشی و اجتماعی می توان زندگی عادی خارج از بیمارستان را برای این افراد تضمین کرد که شامل مدارس تخصصی، خانه داری و صنایع دستی و حمایت از این افراد و خانواده هایشان می شود.
به محض تشخیص کم توانی ذهنی در نوزاد، والدین نگران می شوند و برخی از والدین بچه ها را قبول نمی کنند. اگرچه این وضعیت طولانی مدت طول نمی کشد، اما تشخیص معمولا پس از سال اول انجام می شود. والدین باید امیدها و انتظارات خود را تغییر دهند. این مشکل گاهی باعث می شود والدین افسردگی طولانی مدت و احساس گناه، شرم و عصبانیت را تجربه کنند. تعداد کمی از والدین بچه ها را قبول نمی کنند و در نهایت اکثر والدین با این شرایط آشتی می کنند. این والدین نیاز به حمایت طولانی مدت دارند.
انواع کم توانی ذهنی
کم توانی ذهنی انواع مختلفی دارد که در ادامه مقاله و برای آگاهی بیشتر شما عزیزان به بررسی آن ها پرداخته ایم:
کم توانی ذهنی خفیف: کم توانی ذهنی خفیف تقریباً 85 درصد از موارد کم توانی ذهنی را تشکیل می دهد. افراد دارای ناتوانی های ذهنی خفیف در سنین کودکی و پیش دبستانی ممکن است مهارت های اجتماعی و ارتباطی را کسب کنند و در زمینه رشد حسی و حرکتی دارای حداقل آسیب باشند. به طور کلی، ناتوانی ذهنی خفیف تا سال اول یا دوم که نیازهای تحصیلی افزایش می یابد، تشخیص داده نمی شود. این افراد در سن مدرسه و نوجوان اغلب تا کلاس ششم پیش می روند و در این دوره می توان این افراد را با آموزش به سمت سازگاری اجتماعی هدایت کرد.
در بزرگسالی، آن ها می توانند مهارت های اجتماعی و حرفه ای لازم برای حداقل استقلال را کسب کنند. بسیاری از بزرگسالان با ناتوانی های ذهنی خفیف می توانند به طور مستقل زندگی کنند و با حمایت مناسب خانواده خود را مدیریت کنند، اما ممکن است در مواقع استرس اجتماعی و اقتصادی غیرعادی به کمک و مشاوره در بهترین کلینیک روانشناسی بالینی در تهران را نیاز داشته باشند. ضریب هوشی کم توانی ذهنی با این سطح از عملکرد انطباقی معمولاً بین 50 تا 70 است و اغلب علت خاصی ندارد.
کم توانی ذهنی متوسط: این میزان از کم توانی ذهنی حدود 10 درصد از موارد کم توانی ذهنی را تشکیل می دهد. اکثر افراد دارای عقب ماندگی ذهنی متوسط در دوران کودکی و قبل از دبستان زبان را در سطح متوسطی یاد می گیرند و می توانند در اوایل کودکی به اندازه کافی با دیگران ارتباط برقرار کنند. در این کودکان تاخیر و ضعف در رشد حسی حرکتی بیشتر است و نیاز به نظارت و مراقبت متوسط دارند.
این افراد در مدرسه و نوجوانی مشکلات تحصیلی دارند و اغلب نمی توانند از سال دوم یا سوم فراتر بروند. در نوجوانی، مشکلات اجتماعی شدن اغلب باعث منزوی شدن این افراد می شود و به عبارت دیگر، چون یادگیری آداب و رسوم و ارزش های جامعه برای این افراد دشوار است، جامعه نمی تواند به سادگی این افراد را برای تصدی نقش ها و مسئولیت ها آماده کند و در این جا حمایت و آموزش های اجتماعی و حرفه ای مفید خواهد بود. در بزرگسالی، افراد این دسته ممکن است بتوانند کارهای نیمه ماهر را تحت نظارت کافی انجام دهند و امرار معاش کنند، اما حتی تحت فشارهای اجتماعی و اقتصادی خفیف، نیاز به راهنمایی و نظارت دارند. ضریب هوشی کم توانی ذهنی با این سطح از عملکرد بین 35 تا 50 است.
کم توانی ذهنی شدید: افراد دارای کم توانی ذهنی شدید تقریباً 4 درصد از افراد دارای معلولیت ذهنی را تشکیل می دهند. این افراد در دوران کودکی رشد حرکتی بسیار ضعیفی دارند و از نظر گفتاری دارای حداقل تکلم هستند، اما می توانند مهارت های ساده ارتباطی را بیاموزند و اغلب می توانند کلماتی را که برای عملکرد شان حیاتی است بشمارند و شناسایی کنند. در سنین نوجوانی، آن ها اغلب می توانند در سطح پایه صحبت کنند و ارتباط برقرار کنند. در این سن می توان عادات سالم و مسائل بهداشتی را به آن ها آموزش داد، اما قادر به یادگیری شغل و حرفه نیستند.
در بزرگسالی، این افراد ممکن است بتوانند با شرایط زندگی تحت نظارت مانند خانه های گروهی سازگار شوند و مهارت های خود اتکایی را بیاموزند. علاوه بر این، تحت نظارت کامل می توانند در امر امرار معاش و انجام یک حرفه ساده کمک نسبی کنند. ضریب هوشی افراد با این سطح از عملکرد انطباقی معمولاً بین 20 تا 35 است. در این گروه، احتمال یافتن علت عقب ماندگی ذهنی بیشتر از انواع خفیف عقب ماندگی ذهنی است.
کم توانی ذهنی عمیق: کم توانی ذهنی عمیق حدود 1 تا 2 درصد از موارد کم توانی ذهنی را تشکیل می دهد. این افراد در دوران کودکی در زمینه رشد حسی و حرکتی تاخیر و نقص بسیار شدیدی از خود نشان می دهند. کودکان مبتلا به این نوع ناتوانی می توانند یاد بگیرند که از خود مراقبت کنند. این کودکان با آموزش صحیح می توانند بیان نیازهای خود را بیاموزند، اما مراقبت و حمایت مستمر پرستاری برای این کودکان ضروری است.
در نوجوانی، آن ها تا حدی رشد حرکتی پیدا می کنند و ممکن است به حداقل آموزش در زمینه خود یاری و مراقبت از خود پاسخ مثبت دهند. این افراد در بزرگسالی به درجه خاصی از رشد حرکتی و کلامی می رسند. آن ها ممکن است بتوانند به روشی بسیار محدود از خود مراقبت کنند، اما همچنان به مراقبت پرستاری نیاز دارند. ضریب هوشی افراد با این سطح از عملکرد انطباقی معمولاً زیر 20 است و در اکثر افراد دارای ناتوانی ذهنی عمیق، علت ناتوانی قابل شناسایی است.
علائم کم توانی ذهنی
افراد کم توان ذهنی بسته به درجه ناتوانی خود علائم مختلفی را نشان می دهند که قبل از 18 سالگی ظاهر می شود. علائم کم توانی ذهنی و عقب ماندگی ذهنی در کودکان و نوجوانان عبارتند از:
- حافظه کوتاه مدت ضعیف، سرگردانی در انجام امور روزانه
- مشکل در انجام رفتارهای انطباقی مانند انجام کارهای روزانه و پوشیدن لباس
- عدم توجه و بی علاقگی به یادگیری مهارت های جدید
- ضعف در پردازش حس و ادراک
- آن ها با صدای بلند صحبت می کنند و در یادگیری دچار تاخیر هستند.
- نمره تست هوش آن ها پایین است.
- بروز رفتارهایی مانند پرخاشگری، استرس، افکار خودکشی، افسردگی و وابستگی شدید به والدین دارند.
دلایل ایجاد اختلال کم توانی ذهنی
دلایل زیادی برای کم توانی ذهنی وجود دارد. برخی از آن ها قابل پیشگیری هستند، اما برخی دیگر غیر قابل پیشگیری می باشند. این دلایل را می توان در دسته های زیر طبقه بندی کرد:
مسائل پزشکی: مشکلات پزشکی که منجر به کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی می شود به سه گروه تقسیم می شوند، از جمله قرار گرفتن در معرض الکل و سایر داروها در دوران بارداری، قرار گرفتن در معرض سموم خاص و برخی از انواع عفونت ها قبل از تولد است. قرار گرفتن در معرض الکل و مواد مخدر کاملا قابل پیشگیری است. از نظر بهترین روانپزشک در تهران، مصرف الک علت اصلی عقب ماندگی ذهنی است و سایر داروها نیز می توانند به جنین در حال رشد آسیب برسانند.
بیماری های مقاربتی: چندین بیماری مقاربتی وجود دارد که در صورت مواجهه نوزاد یا جنین می تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی شود که این ها عبارتند از هپاتیت B، سیفلیس و هرپس سیمپلکس و در این صورت زنان باردار باید رابطه جنسی ایمن داشته باشند و از لوازم مراقبتی و بهداشتی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری ها استفاده کنند. کودکان باید در برابر عفونت هایی که باعث عقب ماندگی ذهنی می شوند واکسینه شوند. این واکسیناسیون ها و پروتکل ها دائما در حال تغییر هستند و والدین باید از پزشک کودک خود مشاوره بگیرند.
ضربه مغزی: آسیب مغزی یکی دیگر از علل کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی است. بسیاری از آسیب های مغزی قابل پیشگیری هستند. کودکان باید همیشه در صندلی ایمنی کودک سفر کنند و صندلی باید به درستی نصب و استفاده شود. دستورالعمل های سازنده صندلی را برای نصب و استفاده دنبال کنید و اگر خانواده ای توانایی خرید صندلی ایمنی کودک را نداشته باشد، آژانس هایی وجود دارند که می توانند آن ها را تهیه کنند. برای اطلاعات بیشتر از پزشک کودک خود بخواهید. کودکان باید همیشه هنگام دوچرخه سواری و اسکیت از کلاه ایمنی استفاده کنند.
بیماری های روانی: برخی از بیماری های روانپزشکی نیز با عقب ماندگی ذهنی مرتبط هستند. شایع ترین آن ها اختلال طیف اوتیسم (ASD) نام دارد. مانند ناهنجاری های ژنتیکی، هیچ راه شناخته شده ای برای پیش بینی یا پیشگیری از ASD وجود ندارد.
قرار گرفتن در معرض سموم قبل و بعد از تولد: قرار گرفتن در معرض سموم قبل و بعد از تولد می تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی شود. نگرانی های خاص ما سرب، جیوه و تشعشعات است. اجتناب از قرار گرفتن در معرض این سموم خطر عقب ماندگی ذهنی را کاهش می دهد. ماهی های بزرگ مانند کوسه، ماهی خال مخالی و اره ماهی حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند. ماهی های کم جیوه عبارتند از میگو، ماهی قزل آلا و پولاک.
قرار گرفتن در معرض تابش زیاد نیز با کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی همراه است. امروزه تجهیزات مدرن تشعشع تا حد زیادی میزان قرار گرفتن در معرض تابش را کاهش داده است. با این حال، مشخص نیست که سطح ایمن قرار گرفتن در معرض این تابش چقدر است و به همین دلیل، زنانی که ممکن است باردار باشند باید قبل از انجام هر گونه روش پرتو درمانی با پزشک خود صحبت کنند.
انواع خاصی از عفونت ها: انواع خاصی از عفونت ها نیز می توانند منجر به عقب ماندگی ذهنی شوند. زنان باردار می توانند اقدامات ساده ای برای کاهش این خطرات انجام دهند. زنان باردار باید از تماس با مدفوع گربه خودداری کنند، زیرا گربه ها می توانند حامل انگلی باشند که باعث عفونت توکسو پلاسما می شود و این عفونت به عنوان عامل عقب ماندگی ذهنی شناخته می شود. زنان باردار نباید جعبه های خاک گربه را حمل کنند و همچنین آن ها نباید در جایی باغبانی کنند که گربه ها ممکن است مدفوع کرده باشند.
کلام آخر
کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی با اوتیسم متفاوت است و عارضه دیگری است که در آن ضریب هوشی افراد کمتر از میانگین جامعه است و 10 تا 20 درصد افراد به آن مبتلا هستند. کم توانی ذهنی باعث می شود این افراد نتوانند مهارت کافی در یادگیری داشته باشند، بنابراین آموزش به کودکان کم توان ذهنی غیرممکن نیست، بلکه نیاز به تمرین و تکرار فراوان دارد. این افراد مهارت های زندگی مانند صحبت کردن و لباس پوشیدن را آهسته تر از همسالان خود یاد می گیرند.
از شما عزیزان سپاس گزاریم که ما را تا انتهای این مقاله همراهی کردید، سایت روانشناس تو سعی بر این داشته تا شما عزیزان را با مطالبی در مورد اختلال کم توانی ذهنی چیست؟ آشنا کند. امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید واقع شده باشید، در صورت داشتن هر گونه انتقاد می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.
